Ο Καθηγητής Γεώργιος Δέλλιος παρουσιάζει το Τμήμα Νομικής και τα προγράμματα σπουδών που προσφέρει
Το Παράρτημα ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος που ανήκει στο Russell Group, στην ομάδα των καλύτερων πανεπιστημίων του Ηνωμένου Βασιλείου, διασφαλίζει την προσφορά σύγχρονων προγραμμάτων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, από εξειδικευμένο ακαδημαϊκό προσωπικό, όλους κατόχους διδακτορικού διπλώματος με πολύπλευρη διδακτική, επαγγελματική και δικαστηριακή εμπειρία, με τη χρήση καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας που συνδυάζουν την υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκή εκπαίδευση με την πρακτική εφαρμογή της μέσω προσομοιώσεων δικών ή εκπαιδευτικών επισκέψεων σε δικαστήρια, υπηρεσίες και οργανισμούς, ώστε οι φοιτητές να έρχονται διαρκώς σε επαφή και με την πρακτική διάσταση της Επιστήμης του Δικαίου. Ο συνδυασμός αυτός αποτελεί καίριο εχέγγυο για την απόκτηση των εξειδικευμένων γνώσεων και δεξιοτήτων που απαιτούνται για τον αποτελεσματικό χειρισμό των νομικών υποθέσεων, ενώ, παράλληλα, η διασφάλιση της συνεχούς πρόσβασης των φοιτητών σε όλες τις κρίσιμες ελληνικές βάσεις νομικών δεδομένων, καθώς και στην πλούσια ψηφιακή βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του York, αναβαθμίζει την ακαδημαϊκή τους εμπειρία και διευκολύνει την επιστημονική τεκμηρίωση των εργασιών και των λοιπών εκπαιδευτικών πονημάτων τους.
Ολοένα περισσότερο θεωρείται πλέον και στη χώρα μας αναγκαία για την αποτελεσματική άσκηση του νομικού επαγγέλματος η δυνατότητα του αποφοίτου να επικοινωνεί αποδοτικά με αλλοδαπούς συναδέλφους του, ιδίως στην αγγλική γλώσσα και την αγγλοσαξωνική νομική ορολογία, να συμμετέχει συμβουλευτικά στις διαπραγματεύσεις των εντολέων του με αλλοδαπούς επιχειρηματικούς φορείς και, βεβαίως, να αναπτύσσει ευχερώς τις θέσεις του σε επαγγελματικές συναντήσεις και επιστημονικές εκδηλώσεις διασυνοριακού χαρακτήρα. Η διαπίστωση αυτή καθιστά εύλογη την ανάπτυξη ενός προγράμματος νομικών σπουδών που, πέρα από την πλήρη κάλυψη (στην ελληνική γλώσσα) του συνόλου των γνωστικών αντικειμένων που είναι αναγκαία για την άσκηση του νομικού επαγγέλματος στη χώρα μας, να περιλαμβάνει τη διδασκαλία και ορισμένων βασικών μαθημάτων της έννομης τάξης του common law (στα αγγλικά). Εμφορούμενο από την αντίληψη αυτή το νέο Τμήμα Νομικής του παραρτήματος του Πανεπιστημίου του York, Europe Campus, προέβη, από κοινού με τη Νομική Σχολή του μητρικού Πανεπιστημίου, στην κατάρτιση ενός 4ετούς προπτυχιακού προγράμματος νομικών σπουδών με τίτλο «Ελληνικό Δίκαιο με στοιχεία Αγγλικού Δικαίου» (Greek Law with Common Law), που περιλαμβάνει 37 μαθήματα ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου, με υποχρέωση δια ζώσης παρακολούθησης και με εφαρμογή μεθόδων διδασκαλίας και αξιολόγησης που καλλιεργούν την κριτική σκέψη του φοιτητή και τον φέρνουν κοντά στην πρακτική εφαρμογή της Επιστήμης του Δικαίου. Από αυτά, τα 28 μαθήματα είναι στην ελληνική γλώσσα, καλύπτοντας πλήρως το σύνολο των γνωστικών αντικειμένων που είναι αναγκαία για την άσκηση νομικού επαγγέλματος στην Ελλάδα, 2 μαθήματα αναφέρονται στη διεθνή και την ευρωπαϊκή έννομη τάξη και διδάσκονται στα αγγλικά, τα δε υπόλοιπα 7 μαθήματα στην αγγλική γλώσσα περιλαμβάνουν τη διδασκαλία των βασικών γνωστικών πεδίων της αγγλοσαξωνικής έννομης τάξης του common law, διαμορφώνοντας έτσι την ιδιαίτερη ακαδημαϊκή φυσιογνωμία του Τμήματος. Βεβαίως έχει ληφθεί πρόνοια ώστε τα αγγλόγλωσσα μαθήματα να έπονται χρονικά της διδασκαλίας των αντίστοιχων μαθημάτων ελληνικού δικαίου, έτσι ώστε να έχει δημιουργηθεί στον φοιτητή μια επαρκής βάση κατανόησης και συγκριτικής εποπτείας των διαφορών των έννομων τάξεων. Ομοίως, έχει ληφθεί πρόνοια ώστε το πρόγραμμα να περιλαμβάνει εκτενή εισαγωγικά μαθήματα στο πρώτο εξάμηνο, τόσο για την ελληνική όσο και για την αγγλοσαξωνική έννομη τάξη, μαθήματα κορμού στα μεσαία εξάμηνα και μαθήματα εμβάθυνσης ή ειδίκευσης στα τελευταία εξάμηνα.
Σύμφωνα με τον ν. 5094/2024 (άρθρ. 146) κάθε Παράρτημα ΝΠΠΕ παρέχει, για κάθε πρόγραμμα σπουδών αναγνωρισμένο από το μητρικό ίδρυμα και πιστοποιημένο από την ΕΘΑΑΕ, τίτλο σπουδών του μητρικού ιδρύματος, ο οποίος αναγνωρίζεται από το ελληνικό κράτος χωρίς να υποβάλλεται στη διαδικασία ακαδημαϊκής αναγνώρισης από τον ΔΟΑΤΑΠ, δηλαδή εξομοιούται με τους τίτλους σπουδών των ελληνικών ΑΕΙ τόσο ως προς τα ακαδημαϊκά όσο και ως προς τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του στην Ελλάδα και τις λοιπές χώρες της ΕΕ. Ειδικά δε ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο, στα δύο τελευταία εξάμηνα του προγράμματος σπουδών προσφέρονται 3 ζεύγη αγγλόγλωσσων μαθημάτων επιλογής, από τα οποία, αν ο φοιτητής επιθυμεί να συμμετάσχει και στο αγγλικό στάδιο επαγγελματικής κατάρτισης που οδηγεί στη λήψη άδειας άσκησης νομικού επαγγέλματος στην Αγγλία, θα πρέπει να επιλέξει 3 συγκεκριμένα μαθήματα.
Από το ακαδημαϊκό έτος 2026/27 το νέο Τμήμα Νομικής θα προσφέρει δύο τέτοια προγράμματα, και συγκεκριμένα: Ένα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα 3 εξαμήνων (ή 6 εξαμήνων ως part time), με τίτλο «Δίκαιο της Επιχείρησης» (Business Law), με υποχρέωση δια ζώσης παρακολούθησης στην ελληνική γλώσσα, που περιλαμβάνει 8 μαθήματα ουσιαστικού δικαίου, ελληνικού και ευρωπαϊκού, και εκπόνηση διπλωματικής εργασίας στο τρίτο εξάμηνο, του οποίου τα μαθήματα καταλαμβάνουν όλα τα κύρια γνωστικά πεδία που αφορούν στη νομική κάλυψη των αναγκών μιας εγκατεστημένης στη χώρα μας εμπορικής επιχείρησης, απευθυνόμενο σε έλληνες νομικούς. Και ένα αντίστοιχο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα με τίτλο ”European and International Business Law”, με υποχρέωση δια ζώσης παρακολούθησης συγκεντρωτικής διδασκαλίας τα ΣΒΚ (bloc teaching) στην αγγλική γλώσσα, που περιλαμβάνει 8 μαθήματα ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου, διεθνούς και ευρωπαϊκού, και εκπόνηση διπλωματικής εργασίας, του οποίου τα μαθήματα καταλαμβάνουν τα βασικά γνωστικά πεδία ενός νομικού παραστάτη επιχειρήσεων ευρωπαϊκής ή/και διεθνούς εμβέλειας, απευθυνόμενο σε αγγλόφωνους νομικούς (Βαλκανικής, Μ. Ανατολής, αλλά και Ευρώπης).
Ο στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από την επιδίωξη, μέσω της καλλιέργειας της κριτικής σκέψης, της δέσμευσης στις αρχές του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου και της εκπαίδευσης που συνδυάζει την ακαδημαϊκή αριστεία με μια βαθιά αίσθηση ηθικής και κοινωνικής ευθύνης, να καταστούν οι απόφοιτοι του νέου Τμήματος Νομικής σε βάθος γνώστες του περιεχομένου και των μεθόδων ερμηνείας και εφαρμογής των δικαιïκών κανόνων και αρχών, υπερασπιστές της δικαιοσύνης στην ιδιωτική και τη δημόσια ζωή τους, συνειδητοί πολίτες, υπεύθυνοι επαγγελματίες και αδιάφθοροι διαχειριστές των δημοσίων πραγμάτων, που θα ενεργούν με ακεραιότητα και θα ασκούν το νομικό τους επάγγελμα με σκοπό να συνεισφέρουν στην προώθηση του κράτους δικαίου και τη διασφάλιση της κοινωνικής προόδου. Στην πορεία αυτή θα πρέπει να γίνει συνειδητό ότι η επιστήμη του Δικαίου δεν υποκύπτει στην εννοιοκρατία των αποκλεισμών, αλλ’ αντίθετα, χαρακτηρίζεται από την ανάγκη πραγματοποίησης εκτιμητικών σταθμίσεων, που άλλοτε τείνουν στην εξισορρόπηση μεταξύ αντικρουόμενων ιδιωτικών συμφερόντων ή μεταξύ αυτών και του δημοσίου συμφέροντος, άλλοτε στην παράλληλη πραγμάτωση αλληλοσυγκρουόμενων ελευθεριών περισσοτέρων κοινωνών του δικαίου και άλλοτε στην αναζήτηση προβαδίσματος μεταξύ της ουσιαστικά δικαιότερης και της πρακτικά ασφαλέστερης λύσης. Βάση για τις σταθμίσεις αυτές -και ύψιστη γνώση που μπορεί να κατακτήσει κάποιος με τις νομικές σπουδές- αποτελούν οι κρίσιμες κάθε φορά αξιολογικές εκτιμήσεις του νομοθέτη, αυτές που δεσπόζουν στον σκοπό κάθε δικαιïκού κανόνα και καθορίζουν τη ρυθμιστική του εμβέλεια. Για την απόκτηση μιας τέτοιου είδους κριτικής νομικής παιδείας, αναγκαία είναι μια διδασκαλία που να φέρνει διαρκώς σε επαφή τη νομική θεωρία με τα βιοτικά περιστατικά που απασχολούν στην πράξη τα νομικά επαγγέλματα (problem-based teaching & learning) και να ολοκληρώνεται με την κατ’ ιδίαν μελέτη, τον εσωτερικό διάλογο που αναπτύσσει ο φοιτητής με τις επιστημονικές απόψεις που διατυπώνονται, αλλά και με τη συστηματική γνωριμία του με τους χώρους και τις λειτουργίες άσκησης των νομικών επαγγελμάτων. Στην εκπαιδευτική αυτή διαδικασία ο διδάσκων δεν μεταδίδει γνώση, αλλά προσφέρει τα «κλειδιά» για να μπορέσει ο φοιτητής, μελετώντας ο ίδιος, να ανοίξει και να κατανοήσει τις αστείρευτες αποθήκες των γνώσεων που συγκροτούν το συγκεκριμένο κάθε φορά επιστημονικό πεδίο. Το μήνυμά μου λοιπόν για τους νέους που σκέφτονται να σπουδάσουν νομικά είναι, αν τους ενδιαφέρει ένα απαιτητικό πρόγραμμα σύγχρονων νομικών σπουδών που δεν θα τους αφήσει περιθώρια εφησυχασμού αλλά και δεν θα τους κάνει ποτέ να «βαρεθούν», να αδράξουν την πρόκληση.
